Thee van coniferennaalden

Gepost op 15 juni 2013 door Gaigien

Kan een boom asociaal zijn?

Achter in mijn tuin staat een doorgeschoten conifeer van een meter of 6 hoog. Onder de boom groeit amper iets. Dat is ook niet zo gek, hij strooit ieder seizoen vuilniszakken vol bruine stukken tak en zaden over mijn stadstuin heen. Het spul composteert slecht, daarom gooide ik het ieder seizoen maar in de vuilnisbak. Zo hebben de planten eronder toch nog een kans op leven. Is er een reden voor die conifeer om de ondergroei het leven zuur te maken? Kan een boom een antisociale persoonlijkheidsstoornis hebben?

Er bestaan mensen die van coniferen houden. Enkelen van hen verenigden zich in de Nederlandse Coniferen Vereniging (NCV). Ik vroeg me af wat er zoal op de bodem van een coniferenbos groeit. Browsend door de foto’s op de site van de NCV en het blad ConiSferen dat de vereniging uitgeeft, krijg ik meer zicht op de conifeer en de planten met wie hij samenleeft. Er valt me iets op: de boom, dan wel zijn planter is vrij eenkennig. Onder de bomen is het vooral kaal of er staat een andere conifeer.

Bij de Wageningen Universiteit kunnen ze me meer vertellen. Coniferen en naaldbomen zijn bestand tegen extreme omstandigheden. Hun groen is compact, er zit veel lignine in, de houtstof die de coniferenschubben stevig maakt. Die liggen bovendien strak op elkaar en zijn ook nog eens bedekt met een waslaag. Daarom composteert de conifeer niet makkelijk, micro-organismen krijgen er geen vat op. Zo verstikt het afgevallen materiaal de planten onder de boom.

Maar dat is nog niet het hele verhaal. Onderzoeker Pieter van Dalfsen weet me te vertellen dat dit asociale gedrag bij bomen allelopathie heet. De conifeer produceert een stof die andere planten hindert. Om deze diagnose te stellen, zetten onderzoekers coniferennaalden een tijdje in het water. Daarin kiemen zaden van andere planten minder goed dan in onbehandeld water. Welke stoffen het kiemen remmen, is niet bekend. Ik vraag me af of deze coniferenthee zou kunnen worden gebruikt als natuurlijk bestrijdingsmiddel. Maar voor zover Van Dalfsen weet, is er nog geen producent die er de commerciële mogelijkheden van inziet.

Dit weekeinde vond ik een goede bestemming voor het spul. Door mijn volkstuin lopen een paar smalle paden. De coniferenresten strooide ik erover uit. Zo krijgt onkruid daar weinig kans. Het ruikt naar naaldbomenbos en het veert als een bospad als je erop loopt. Vrij baan voor allelopathie.

De Groene Vinger in de Volkskrant, 15-06-2013